Zoeken en Onderzoeken
Marijn Koolen
Content en Toegankelijkheid
Haagse Hogeschool, 25 Maart 2015
Overzicht
- Context: Gebruiker & Gebruik
- Zoek- & Analysetools
- Gebruikersonderzoek
- Eigen Onderzoek: Social Book Search
1. Context: Gebruiker & Gebruik
Zoekmachines in Archief
- Welke zoekfunctionaliteiten zijn belangrijk?
- hangt af van wat je zoek
- verschillende soorten zoektaken
Zoektaken
- Opzoeken
- known-item
- navigational search
- question answering
- Verkennen
- browsing
- discovery
- informational search
Analysetaken
- Sensemaking
- aggrereren
- categoriseren
- annoteren
- visualiseren
- opslaan
- samenwerken
Zoeken Waarvoor?
- zoektaak hangt af van gebruik
- zoeken gestuurd door gebruikscontext
- zoektaak is onderdeel van werktaak
- zoeken voor scriptie vs. voor fact-checking
- Twee theorien over zoekprocess: Vakkari (2001) & Kuhltau (1991)
- Stadia volgens Vakkari (Kuhltau)
- Pre-focus (initieren, selecteren, exploreren)
- Focus (formuleren)
- Post-focus (verzamelen, presenteren)
Zoekprocess
- Pre-focus: vaag
- verkennen, navigeren, browsen
- behoefte aan diversiteit
- Focus: concreet
- verdiepen, analyseren
- behoefte aan precisie
- Post-focus: specifiek
- controleren, afbakenen
- behoefte aan recall
Ervaring
- Heeft invloed op doorlopen van stadia
- bijv. meteen focus
- minder en betere zoekopdrachten
- Soorten ervaring
- ervaring met systeem
- ervaring met domein, collectie
Nog Meer Context
- Locatie, tijdstip, dag v/d week, seizoen
Vakantie plannen
- Complexe taak: plan een vakantie!
Vakantie plannen
- Complexe taak: plan een vakantie!
- weekend naar Wenen, 600 euro
- reis, verblijf, vermaak
- zorg dat reistijden etc. op elkaar aansluiten
- Neem 10-15 minuten voor plannen
Werkwijze
- Persoon 1:
- zoek, combineer, plan
- let op budget
- let op tijdplanning
- Persoon 2:
- observeer, noteer
- e.g. volgorde van zoekmachines, hoeveel queries, wat valt op
Bevindingen
- Hoeveel zoekmachines? Hoe vaak heen en weer gesprongen?
- Herken je de verschillende stadia in het zoekproces?
So What?
- Gebruikersonderzoek naar zoekgedrag
- wat hebben gebruikers nodig?
- Gebuikersonderzoek naar zoektaak
- waarvoor hebben ze het nodig?
- in welke stappen doen ze dat?
- dit soort onderzoek is zeldzaam
So What?
- Gebruikersonderzoek naar zoekgedrag
- wat hebben gebruikers nodig?
- Gebuikersonderzoek naar zoektaak
- waarvoor hebben ze het nodig?
- in welke stappen doen ze dat?
- dit soort onderzoek is zeldzaam
- Helemaal zeldzaam:
- onderzoek naar zoekmachinefuncties en stadia in zoekproces (Huurdeman & Kamps, 2014)
Boeken Zoeken
- Zoeken naar boeken in sociale omgeving
- lezers horen graag tips van anderen
- en praten graag over opties (Buchanan & McKay, JCDL, 2011)
- Internationaal project
- onderzoeksgroepen uit hele wereld
- Professionele metadata
- uitgever: titel, auteur, uitgave, prijs, publicatiejaar
- bibliotheek: onderwerp, genre
- Gebruikersmetadata
- tags, recensies, waardering
Complexe Zoekvragen
- Veel known-item zoeken
- Veel via aanbevling (Chandler, O’Reilly, 2012)
- Soms via complexe zoekvragen:
- Zoekvraag is combinatie van retrieval en recommendation
Gebruikersonderzoek
- We ontwikkelen verschillende interfaces
- Zien?
Doe Mee Met Onderzoek!
- We hebben hulp nodig
- Als je ons wilt helpen, heel graag!
- Onderzoek duurt ongeveer 45 minuten
- Link staat op Blackboard
Afsluitend
- Zoekmachines worden onderzoekmachines
- doel: ondersteun alle stadia van zoekprocess
- Complexe taken zijn overal:
- reisplannen, (online) winkelen, project management
- onderzoek
- voor ontwerp van zoekmachines
Referenties (1/2)
- Buchanan & McKay (JCDL, 2011) In the bookshop: examining popular search strategies
- O. Chandler (ToC, 2012) How Consumers Discovere Books Online
- H. Huurdeman, J. Kamps (IIiX, 2014) From Multistage Information-Seeking Models to Multistage Search Systems
Referenties (2/2)
- C.C. Kuhltau (JASIS, 1991) Inside the search process: Information seeking from the user’s perspective
- P. Vakkari (J.Doc., 2001) A theory of the task-based information retrieval process: a summary and generalisation of a longitudinal study